This Changes Everything

Kunstenaar: San Keum Koh (Korea, 1966)

Kunstwerk: This Changes Everything; Capitalism vs. The Climate 1 (Naomi Klein/Simon & Schuster) Excerpt from Pp. 337-359

Details: kralen, acrylverf, lijm en houten paneel – 154 x 97 cm (2016)

Gezien: in de stand van Gallery Baton tijdens Art Brussels 2019

Interessant omdat: San Keum Koh geschreven teksten herleidt tot hun lay-out en structuur. Dat doet ze door alle letters te vervangen door witte kralen of stalen bolletjes. Zo ontstaan tekstbeelden met een puur vormelijke waarde, zonder taalkundige betekenis.

Koh San Keum – Silence of Lim (2008)

Omdat de taaltekens vervangen zijn door kralen doen de werken van San Keum Koh aan brailleschrift denken. En ook al is het geen blindenschrift, de associatie houdt steek. De Koreaanse kunstenares kreeg het idee om tekstbeelden te maken toen ze tijdens een stage in New York zo vermoeid raakte dat ze tijdelijk blind werd. Haar gezichtsvermogen kwam maar langzaam terug en de eerste weken zag ze niks meer dan lichtstippen en vage contrasten van licht en donker. En dus “besloot ik om werk te maken met glanzende stippen als verwijzing naar dat eerste licht. Ik wilde teksten ‘vertalen’ uit romans, dichtbundels en andere publicaties die me na aan het hart lagen. Ik ging glimmende parels gebruiken om letters weer te geven, en dat leverde gecodeerde teksten op, ontdaan van elke leesbaarheid. Alleen de schoonheid van de pure vorm bleef over.”

Maar de kunstenares besefte dat esthetiek alleen geen interessante kunst oplevert. Door in de titels van haar werken te verwijzen naar de oorspronkelijke teksten geeft ze voldoende context mee om de beelden toch een inhoudelijke dimensie te geven. Bovendien verraadt de lay-out meestal of het om een gedicht, een krantenartikel of een advertentietekst gaat. Maar de precieze inhoud van de gekozen teksten gaat onherroepelijk verloren, San Keum Koh’s werken zijn geschreven in de internationale taal van de kunst en dus voor iedereen even begrijpelijk (of ondoorgrondelijk).

Marcel Broodthaers – Un coup de dés jamais n’abolira le hasard (1969)

Het blijft uitermate boeiend om vast te stellen hoe kunstenaars met een compleet verschillende achtergrond via compleet verschillende wegen toch tot dezelfde kunstzinnige oplossing komen. San Keum Koh is immers lang niet de eerste om gedrukte teksten tot hun pure vorm te reduceren. In 1969 bracht Marcel Broodthaers zijn kunstboek ‘Un coup de dés jamais n’abolira le hasard’ uit. Broodthaers had in 1963 de dichtkunst geruild voor de beeldende kunst en om die overgang in de verf te zetten, ging hij aan de slag met het gelijknamige gedicht van de Franse symbolistische kunstenaar Stéphane Mallarmé. Mallarmé had (in 1897 al) heel precies beschreven hoe de typografie van zijn gedicht er moest uitzien, hij vond immers dat lettertype en bladschikking moesten bijdragen tot het ritme en de leeservaring van het werk. Die achterliggende gedachte trok Broodthaerts radicaal door. In zijn versie werden alle woorden vervangen door zwarte balken, die qua lengte en lay-out nauwgezet de instructies van Mallarmé volgen. Tekst werd typografie, typografie werd beeld.

Inspiratie en bronnen: Met Museum, Gallery Huue