The unimaginable is unlimited

Kunstenaar: Fred Eerdekens

Kunstwerk: The unimaginable is unlimited

Details: koperdraad en lichtbron, 2015

Gezien: Art Brussels 2015, stand Samuel Vanhoegaerden gallery

Interessant omdat: het werk van Fred Eerdekens een feest is voor de liefhebbers van taalkunde en tekenleer. Eerdekens is er immers in geslaagd om het onscheidbare toch te scheiden. En dat levert zinderende kunst op. Zijn procédé is briljant en is helemaal te verklaren aan de hand van de theorieën van Ferdinand de Saussure, de 19de-eeuwse grondlegger van de semiotiek. De Saussure zag het taalteken als een referent dat naar een object in de werkelijkheid verwijst. Vervolgens introduceerde hij twee begrippen om de twee onlosmakelijk verbonden aspecten van het teken te beschrijven. De uiterlijke vorm van het teken noemde hij ‘signifiant’ of ‘betekenaar’. Het mentale concept waarnaar de betekenaar verwijst, is de betekenis (signifié). Die twee delen waren voor de Saussure ‘even onscheidbaar als de beide zijden van een vel papier’. Maar dat was dus zonder Fred Eerdekens gerekend. Hij haalt betekenis en betekenaar wel degelijk uit elkaar. The unimaginable is unlimited is daar een perfect voorbeeld van. Het werk (het beeld) bestaat uit geplooide koperdraden en die zijn op zich onleesbaar. Wie op zoek gaat naar een lettervorm komt dus bedrogen uit, er is geen herkenbare ‘signifiant’. Je ziet pas een leesbare tekst op een wand verschijnen als aan het werk een lichtbron wordt toegevoegd. Dan blijken de koperdraden leesbare schaduwletters te vormen. Geniaal in al zijn eenvoud, want Eerdekens plaatst je als beschouwer voor een ongewone keuze: betekenis of betekenaar. In het eerste geval geef je toe aan het verlangen om te lezen en te begrijpen. Eerdekens serveert dan slimme anagrammen, begrippen, dichtregels… Maar je kan de betekenis ook gewoon negeren en naar het ‘beeld’ kijken. Taal als beeldend element, geplooide koperdraad zonder betekenis. Dat kan alleen bij Eerdekens.

Website: www.fred-eerdekens.be

Inspiratie en bronnen: Willem Elias, “Aspecten van de Belgische kunst na ’45, deel I”