Personal Jesus

Kunstenaar: Carlos Aires (SP)

Kunstwerk: Personal Jesus

Details: Print op katoenpapier, 190×120 (2016)

Gezien: in de stand van ADN Galeria op Art Brussels

Interessant omdat: de kunst van Carlos Aires diep geworteld is in de barokke schilderkunst van de Spaanse gouden eeuw. Aires (°1974) werd geboren in Malaga en heeft zich de symboliek van de 17de-eeuwse Zuid-Spaanse grootmeesters eigen gemaakt. Die vertaalt hij nu op een heel toegankelijke manier naar de 21ste eeuw, met hedendaagse thema’s en de nieuwste materialen en technieken.

Eind zestiende eeuw hadden (Italiaanse) schilders het gehad met de statische, harmonieuze en idealiserende schilderkunst van de Renaissance. Ze begonnen zwierige lijnen en uitgesproken kleuren in hun doeken te verwerken en stonden zo aan de wieg van de barokke schilderkunst. Vanaf 1600 pakken schilders van Zuid-Spanje tot Vlaanderen uit met monumentale doeken, vol emotie, expressie, dramatiek en dynamiek. In die tijd zette de katholieke kerk de contrareformatie in, in een poging om het protestantisme een halt toe te roepen. Met pracht en praal, met kerken die wervelden van goud, imposante beelden en veelkleurige plafondschilderingen probeerde de kerk nieuw aanzien te krijgen bij de gelovigen. De barok bleek uitermate geschikt voor de verheerlijking van kerk en geloof. Maar niet alleen dat: ook wereldlijke heersers ontdekten de voordelen van de nieuwe schilderstijl en lieten zich vereeuwigen met portretten die blonken van rijkdom en grandeur. Neem nu Diego Velazquez, de veelgeprezen streekgenoot van Carlos Aires. Hij maakte carrière als hofschilder van de Spaanse koning Filips IV en waagde zich slechts af en toe aan een mythisch tafereel of bijbels verhaal. Maar als hij dat deed, verbaasde hij zijn publiek met verrassende settings, als een heimelijk commentaar op de maatschappij. De manier waarop hij gewone mensen (zoals naaisters of landarbeiders) in christelijke taferelen plaatste, was voor die tijd ongezien.

This is not just fucking business – Carlos Aires

Personal Jesus – Carlos Aires

Gevoel voor drama, fascinatie voor religie en wereldse macht, maatschappijkritiek… 500 jaar later brengt Carlos Aires het allemaal op een heerlijk hedendaagse manier. In “This is not just fucking business” hakt hij in op de fictieve, materiële waarde van geld. Bankbiljetten uit de 28 rijkste landen van deze wereld verknipte hij tot fraaie gotische letters. Maar, en hier is nog een mooie link met de barok, papiergeld lijkt wel de moderne variant van het heldenportret. Elk land gebruikt zijn biljetten immers om een nationale held te eren. Met zijn cut-ups creëert Carlos Aires dus een eigen vorm van het historiestuk, een populair genre in de barok.

Seks, religie en vanitas zijn dan weer de hoofdthema’s van “Personal Jesus“. Volbloed barok, want boordevol symboliek. De zandloper en het doodshoofd uit de 17de-eeuwse stillevens heeft Aires vervangen door opgeprikte vliegen. Even goed een manier om aan te geven dat het leven op aarde vergankelijk is en alle geneugten vluchtig zijn. De tekst is een letterlijke weergave van een songtekst van Depeche Mode. De verwijzing naar religie zit al in de titel. Bovendien is muziek de meest vluchtige van alle kunstvormen, opgebouwd uit ongrijpbare, wegstervende klanken. En als we “Personal Jesus” van een afstand bekijken, zien we goudkleurige, gotische letters die een voorname statigheid uitstralen. Het contrast met de ordinaire blootbladen waaruit de letters geknipt werden, kan niet groter zijn. De pornobeelden verwijzen naar een miljardenindustrie die teert op de snelle bevrediging van zinnelijke lust. Fucking is business!

Inspiratie en bronnen: Warp Art