Only Happy Memories – Moataz Alqaissy

Kunstenaar: Moataz Alqaissy (Bagdad, °1986)

Kunstwerk: Only Happy Memories (2021)

Gezien: Graduation Show 2021, Antwerpen

Onderstaand stuk is een bewerking van mijn artikel dat eerder deze maand (oktober 2021) in TheArtCouch Magazine verscheen.

Interessant omdat: Moataz Alqaissy nog maar net was afgestudeerd en al meteen in de prijzen viel, als eerste winnaar van de nagelnieuwe Marianne Van Vyve-prijs*. Die prijs wil beloftevolle kunstenaars een duw in de rug geven, met een geldbedrag én met media-aandacht. Welgekomen steun, want wie het warme nest van de academie verlaat, staat voor grote uitdagingen.

Moataz Alqaissy – studio (2021)

De jury maakte alvast een heel mooie keuze, met Moataz Alqaissy zet ze een bijzondere kunstenaar in de schijnwerpers. De Antwerpenaar, met roots in Bagdad, maakt kunst waar tegelijk rust en energie in zit, orde en chaos, gevoel en ratio. Zijn doeken imponeren, vibreren, laten niemand onbetuigd. En doeken zijn het, letterlijk. Zoek niet naar een lijst of een drager, Moataz Alqaissy maakt composities met stukken beschilderd doek. “Ik zocht een manier om authentiek te werken,” licht de kunstenaar toe. “Een manier om de kracht van het doek te maximaliseren. Frames en dragers verstoren de balans van het werk en hinderen het narratief. Ik laat liever het materiaal voor zich spreken.”

Rothko en Malevitsj

De beslissing om abstract te werken vloeide rechtstreeks voort uit die liefde voor het materiaal. “Ik ben eenvoudige, geometrische vormen gaan gebruiken omdat ze zo toegankelijk zijn. Ze komen vaak terug in de moderne schilderkunst, en dat maakt ze herkenbaar. Mensen gaan automatisch op zoek naar aanknopingspunten om een kunstwerk een plaats te geven. Als dan de vergelijking met Mark Rothko of Kasimir Malevitsj gemaakt wordt, voel ik me ontzettend vereerd. Maar die eenvoudige vormen laten me ook toe om een vocabularium te creëren waarin ik me prima kan uitdrukken. In elk werk zit immers een gevoel of een boodschap, de inspiratie daarvoor krijg ik tijdens het scheppingsproces.” Toch voelt de kunstenaar niet de behoefte om die emotie of boodschap expliciet te maken. De titels van de werken zijn vaak geplukt uit popsongs of films, maar blijken dwaalsporen, niet bedoeld om de kijker op het juiste pad te zetten. Moataz Alqaissy laat de kijker dan ook helemaal vrij om zelf betekenis te geven aan zijn werken, om er zelf een emotionele band mee op te bouwen. Net omdat zijn vormentaal zo universeel is, lukt dat wonderwel.

Moataz Alqaissy – Cannonball (2021)

Strijd met het doek

16 werken maakte Alqaissy het voorbije jaar. Dat bescheiden productiecijfer verraadt een weldoordacht en soms moeizaam scheppingsproces. Een strijd met het doek, noemt de kunstenaar het zelf. “Ik vertrek altijd vanuit een schets of een tekening waarin ik mijn idee voor het werk visualiseer. Maar de concrete aanpak staat nooit vooraf vast. Ik experimenteer, probeer nieuwe technieken uit, pas voortdurend aan, daag mezelf uit, en begin desnoods opnieuw. Ik hou van die onvoorspelbaarheid. Ook al kan ik soms weken piekeren over een bepaalde ingreep. Als ik zo’n werk op de vloer van mijn atelier zie liggen terwijl ik in mijn hoofd alle mogelijke volgende stappen overweeg, dan voelt het inderdaad aan als een strijd met het doek. Maar als ik datzelfde werk later ophang en de energie en de kracht van het doek voel, dan ben ik intens gelukkig. Dan weet ik dat het schilderij ‘af’ is.”

Moataz Alqaissy – We broke our mirrors (2021)

Moataz pakt zijn artistieke toekomst aan zoals zijn kunstwerken: hij heeft een plan, maar laat alle ruimte voor toeval en nieuwe kansen. “Ik heb sowieso het gevoel dat ik nog maar het eerste stukje van de weg heb afgelegd. Er valt nog zoveel te leren en te ontdekken. Ik wil het maakproces nog beter leren beheersen, de vormentaal nog meer naar mijn hand zetten, nieuwe technieken en materialen uitproberen. Dan zie ik wel waar mijn kunst me brengt.”

*Genoemd naar de Antwerpse kunstenares (1943-1991) die zelf aan de Academie voor Schone Kunsten gestudeerd had, en bekendstond om haar steun aan de kunstensector.

Moataz Alqaissy – Only happy memories (2021)