Mots croisés

Kunstenaar: Claude Closky (FR)

Kunstwerk: Mots croisés

Details: 15×21 cm, inkt op papier, reeks van 26 ontwerpen, elk ontwerp gedrukt op 20 exemplaren (2010)

Gezien: in Galerie des Multiples tijdens Art Brussels 2015

Interessant omdat: Claude Closky een hedendaags contextueel kunstenaar is die op heel eigen wijze voortbouwt op de conceptuele kunst uit de vorige eeuw. Net als zijn conceptuele voorgangers kiest hij vooral voor niet-traditionele kunstvormen. In het geval van Closky zijn dat fotomontages, computerprints en webapplicaties. Met een conceptueel collectief als Art&Language deelt Closky de drang om de meest willekeurige data in systemen te gieten en te categoriseren. In het werk Osez rangschikt hij duizend lukraak gekozen aansporingen uit advertenties volgens lengte en ritme, beginnend met “Apprenez a faire deux choses a la fois…” en eindigend met “Osez“. Van Ed Ruscha nam Closky dan weer de passie voor het in onbruik geraakte kunstenaarsboek over. 100 photographs which are not photographs of horses (1995) is een willekeurige verzameling van foto’s van kippen. Veel spitsvondiger en een pak recenter (2011) is Inside a Triangle, ook een boek met 100 foto’s, maar dan van straten, wegen, lanen en paden. Allemaal kaarsrecht. En allemaal perfect centraal in beeld. In elke foto vormt de weg of het pad dezelfde driehoek, met de onderkant van de foto als basis en het verdwijnpunt perfect in het midden van de bovenzijde. In de foto’s ontbreekt de context: geen horizon, geen weggebruikers, niets dat de geografische achtergrond van de foto verraadt. Claude Closky maakt de wereld opnieuw eendimensionaal en vlak, zoals ie dat eeuwenlang geweest is.

Claude Closky – Alphabet 2008

Claude Closky – Inside A Triangle

Ook de passie voor semantiek heeft Closky van de conceptuele kunstenaars geërfd. Hij verwerkt bijna altijd taal en tekst in zijn beelden en om zijn oeuvre te vatten is in vele gevallen begeleidende uitleg nodig. Zoals het een waar semantisch kunstenaar betaamt, ging Closky de uitdaging aan om een eigen alfabet te ontwerpen (Alphabet 2008). Maar ook dat idee bracht hij enkele jaren later naar een hoger niveau. In Mots Croisés bouwt hij voort op het gegeven van onze 26 letters, maar hij verbergt ze in een raadsel. Elke letter krijgt zijn plek op een zwart-wit geruit raster en wordt omschreven met typische kruiswoordraadselopgaven. Dit is de hedendaagse conceptuele kunstenaar ten voeten uit: hij creëert niks nieuws, maar voegt bestaande dingen op een verrassende manier bij elkaar. Combinatorische creativiteit, of zoals de kunstenaar het zelf verwoordt: “Soms lijkt het alsof het kunstwerk al aanwezig is in het materiaal dat ik gebruik. Ik hoef er alleen een aspect uit te lichten en in een nieuw perspectief te plaatsen”. In het geval van Mots croisés combineert Closky het alfabet met het concept van het kruiswoordraadsel. In een tijd waarin de entertainmentindustrie een miljardenbusiness is, grijpt hij terug naar een puzzelvorm die ruim 100 jaar geleden werd uitgevonden om de verkoop van kranten en weekbladen aan te zwengelen. Consumptiedrang en winstbejag, ook dat waren geliefkoosde thema’s van de oude conceptuelen. Vooral de commercialisering van de kunstmarkt moest het in hun werken ontgelden. En dat is bij Claude Closky niet anders. Met zijn gewoonte om serieel te produceren slaat hij drie vliegen in één klap: hij neemt de romantische notie van de authentieke, scheppende kunstenaar op de hak, kan kunstwerken aanbieden die betaalbaarder zijn dan ‘unieke’ werken en legt het accent op de intellectuele kracht van zijn werken in plaats van op vakkennis en techniciteit van de uitvoering. Alweer helemaal conceptueel.

Inspiratie en bronnen: website van de kunstenaar, deredactie.be