Die Buchstaben
Kunstenaar: Anselm Kiefer
Kunstwerk: Die Buchstaben
Details: 2012, drukpers, twee zetmachines, loden zonnebloemen en drukletters
Gezien: Voormalig Raamtheater, Antwerpen (nog tot 31 januari 2016 gratis te bekijken)
Interessant omdat: Kiefer gefascineerd is door geschiedenis en wetenschap en het als zijn opdracht ziet om de confrontatie met het Duitse oorlogsverleden aan te gaan. Dat levert doorgaans zwaarmoedige, monumentale werken op en een Kiefer-tentoonstelling bezoeken maakt een mens niet vrolijker. Maar zoals de kunstenaar het in The Guardian ooit zelf zei: “Art is difficult, it’s not entertainment.”
De boeiendste artiesten slagen erin om zichzelf telkens opnieuw uit te vinden. Aan het begin van zijn carrière wil Kiefer vooral provoceren. Op zijn eerste doeken beeldt hij zichzelf in het legeruniform van zijn vader af, terwijl hij de Hitlergroet brengt. In de jaren 80 raakt hij gefascineerd door de architectuur van het Derde Rijk en maakt hij een reeks schilderijen van vervallen regeringsgebouwen, in de typische protserige neoclassistische stijl van Albert Speer. Die combinatie van grootsheid en verval leverde schitterende doeken op, waar een mens zowaar weemoedig van zou worden. Innenraum, uit 1981, is daar een goed voorbeeld van. Weemoed en drama loeren bij Kiefer altijd om de hoek. Ook vormelijk. Doeken van zes bij zeven meter zijn geen uitzondering. Zijn werken zijn gigantische materieschilderijen met verf, gips, klei, stro, gedroogde planten en lood. Die gelaagde structuur maakt zijn doeken haast tastbaar. En in die zin is een installatie als ‘Die Buchstaben’ een soort 3D-schilderij van Kiefer, even monumentaal en divers in het materiaalgebruik. Met een oude drukpers en twee zetmachines brengt hij een eerbetoon aan Gutenberg , de uitvinder van de boekdrukkunst. Diens uitvinding maakte het mogelijk om informatie in grote oplagen te drukken en te verspreiden en van dan af gaf het gedrukte woord de wereld een nieuwe vorm. Uit de oude machines laat Kiefer zonnebloemen groeien. De bloemen zijn verwelkt en hebben hun zaden goeddeels verloren. Maar de gevallen zaadjes zijn in letters veranderd, de ruimte rond het kunstwerk ligt bezaaid met honderden loden zetletters. Met die letters kunnen kennis en ideeën zich als het ware voortplanten. Dood en wedergeboorte. Of wil Kiefer hier aangeven dat het gedrukte woord zijn beste tijd gehad heeft? Dat de digitale lezer de boekdrukkunst vermoord heeft? Kiefer voegt ten slotte nog een mystieke toets aan zijn kunstwerk toe. Op een van de wanden van het Raamtheater heeft hij met een houtskoolstift “der verlorene Buchstabe” geschreven. Een verwijzing naar de joodse Kabbala, een mystieke traditie die stelt dat alle letters van het alfabet heilig zijn. Maar in de loop der geschiedenis is één letter uit dat alfabet zoek geraakt. Als die letter ooit teruggevonden wordt, verandert alle kwaad in goed, alle lijden in vreugde. Anselm Kiefer ziet het als zijn (hopeloze) taak als kunstenaar om die letter terug te vinden.
Inspiratie en bronnen: FAZ, Knack Focus, Cobra.be
Gefeliciteerd met je blog, David. Ik ken reeds de zoektocht naar het verloren woord! Maar nu ik lees dat het ook per ‘letter’ kan, wil ik wel eens gaan kijken naar Kiefer. De eindejaarsdagen zijn daarvoor ‘vrij’ genoeg. Vooral om de transformatie van een kunstenaar met Hitlerinspiratie (hét kwaad) naar een goede zoekende te ontdekken. Alleszins kreeg ik enkele dagen van een Vlaams-Waalse vriend ook de volgende expo-suggestie toegeschoven. Ik geef ze mee als extra. Ik wens je verder alle succes met je kunstblog.
”
Tentoonstelling ‘La Cite Miroir’, Place Xavier Neujean 22 in 4000 Luik
Alleen reeds het gebouw ! Buiten het clturele gebeuren, de bib, cafetaria, winkeltje is er een zeer goede opgebouwde tentoonstelling over het fascisme. Zeer goed onderbouwd met beelden, vlot. EXPO= Plus jamais de ça ! Voor de leerkrachtenkaart: gratis. Auditief kun je Nederlands aanvragen. Loopt tot eind 2017 ! De moeite ! Geschikt voor 2de en 3de graad. Leerlingen= 3 euro, contact met lindacreppe@calliege.be
in samenwerking met CAL ( Centre d’action Laïque) — Bien à Vous.
“