Copyright

Kunstenaar: Patrick Keulemans

Kunstwerk: Copyright

Details: 36,5×30 cm, multiplex populier, mdf, leder en kleurpigmenten (2016)

Gezien: in The White House Gallery, de expo ‘The Multilingual Point’ loopt nog tot 21 februari 2016

Gesprek: zondag 24 januari 2016 in The White House Gallery

Interessant omdat: Patrick Keulemans een beeldend vertaler is die in enkele jaren tijd een indrukwekkend oeuvre van scherpzinnige kunstwerken opbouwde. Bewerkte objecten, gevonden of gekregen voorwerpen, video’s, installaties, inkttekeningen… alles is betekenis, en niets is wat het lijkt. Vormelijk zijn de werken erg toegankelijk, sommige zijn speels, andere intrigerend, maar allemaal zijn ze even esthetisch. Dat hebben ze te danken aan de zorgvuldige afwerking, de doordachte materiaalkeuze, de uitgekiende presentatie… ook als vakman legt Patrick Keulemans de lat graag erg hoog. En toch primeert de inhoud op de vorm. “Ik maak nooit zo maar iets,” zegt de kunstenaar zelf. “Elk werk is gelaagd en dus complexer dan je op het eerste gezicht zou denken. De eenvoud is slechts schijn, de ideeën achter mijn werk laten zich niet zo makkelijk lezen. Voor mij moet kunst een statement maken, vragen oproepen, prikkelen of ontroeren.”

Een statement maken, dat doet een werk als ‘Copyright’ zonder twijfel. Keulemans is gefascineerd door de spanning tussen de hang naar authenticiteit en de verleiding van plagiaat. In de kunst is radicale vernieuwing onmogelijk, dus bouwen kunstenaars noodgedwongen voort op wat al bestaat. Vernieuwing zit in de herinterpretatie van een bestaande context, in nieuwe toepassingen van gekende materialen en technieken. Dat maakt de scheidslijn tussen innovatie en plagiaat erg dun. Als mens staan we voor dezelfde uitdaging: blijven we trouw aan onszelf of kopiëren we succesvol gedrag? ‘Copyright’ presenteert zich als een onschuldige verzameling van zachte, bruin lederen nopjes, netjes gevat in het formaat van een ordinaire onderlegger. Maar in elk nopje staat het bekende ©-symbool gedrukt. Het doet denken aan het werk van Rosemarie Trockel, die de unieke, specifieke betekenis van een logo of beeldmerk onderuit haalde, door de logo’s in eindeloze reeksen weer te geven. Bij Keulemans krijgt deze herhalingstechniek ook een inhoudelijke betekenis: het copyright-teken kan niet beletten dat het zelf schaamteloos gekopieerd wordt.

Patrick Keulemans – The Copy Paste Society

The Copy Paste Society (detail)

‘The copy paste society’ draait om hetzelfde thema, maar is een pak intellectualistischer van opzet. In vijf lijsten zitten geperforeerde tekstbladen tussen glazen platen. In de perforatiegaatjes plaatste de kunstenaar lederen bolletjes met daarop letters en cijfers. Samen vormen ze de titels van kunstwerken van John Baldessari, Damien Hirst, Roy Lichtenstein, Atsuko Tanaka en Yayoi Kusama, vijf kunstenaars die het punt of de bol tot onderwerp van hun werk hebben gemaakt. Zo ontstaan vijf quasi identieke panelen die toch geen kopieën zijn. Daarmee roept Keulemans vragen op die het fundament van de kunst raken: Hoe kan ik een origineel werk maken met iets wat zo universeel is als een punt of een cirkel? Pleeg ik plagiaat als ik iemands handelsmerk herhaal, maar het in een andere vorm breng? En dus opnieuw: wat is originaliteit en wat is plagiaat?

Inspiratie en bronnen: website Patrick Keulemans